‘Scheiden doet lijden”. Dat schreef Piet Rietveld, een inmiddels overleden vervoerseconoom aan de VU vijftien jaar terug over de voorgenomen scheiding van het Nederlandse spoorwegbedrijf in een exploitatiemaatschappij (de NS) en een beheerder van de infrastructuur (ProRail). De titel verraadt zijn conclusie: dat was een slecht plan. Ik moest eraan denken bij de discussie over de Fyra en het ontslag van NS-topman Timo Huges.
Rietveld argumenteerde dat stations, railbeheer en dienstregeling te nauw met elkaar verweven zijn. De timing van het onderhoud heeft gevolgen voor de dienstregeling (een dagelijkse ervaring voor treinreizigers), de dienstregeling heeft gevolgen voor de benutting van de stations en investeringen in stations leiden tot een beter gebruik van de rails. Zaken die zo met elkaar samenhangen, kun je beter niet scheiden, aldus Rietveld. Veel economen zeiden het hem na. Concurrentie op het spoor werkt dus niet? Wis en waarachtig wel. Het goederenvervoer op het spoor was in 1998 in vrije val, NS Cargo op sterven na dood. Sindsdien is het goederenvervoer geliberaliseerd. Er zijn concurrerende aanbieders gekomen, het vervoersvolume is sterk gegroeid. Wat werkt en wat niet, hangt dus af van de marktomstandigheden.
NS Vastgoed en Schiphol Real Estate zijn de winstbron, het reizigersvervoer draait quitte
Bedrijfstakken met vergelijkbare omstandigheden als de spoorwegen bieden dus een interessant leermodel voor de organisatie van het spoor. De luchtvaart is een goed voorbeeld. Rail en luchtvaart zijn beide vormen van openbaar vervoer. Ze hebben beide.....
Lees meer: http://www.nrc.nl/handelsblad/2015/11/11/er-valt-veel-te-leren-van-het-fyra-debacle-1555151