Het Bureau Ict Toetsing (BIT) heeft haar eerste oordeel gegeven over een ict project, de Basisregistratie Personen (BRP) waaraan sinds 2010 wordt gebouwd. Het paradepaardje van de commissie Elias oordeelt dus over een van de zeven faalprojecten die dezelfde commissie heeft onderzocht. Pikant! Nog pikanter: het Ministerie van BZK oordeelt over zichzelf. Game on!
Dan is er de Basisregistratie Personen. Deze BRP wordt sinds 2010 ontwikkeld en het is een van de meest zichtbare grote ict-faalprojecten. In 2013 was het geld op zonder dat er werkende software was. Onderzoek door Gartner onthulde dat de software voor nog geen derde deel af was. Minister Plasterk van BZK besloot daarop om er dertig miljoen euro extra in te pompen en zo het project over zijn bestuurstermijn heen te tillen. De Kamer vond het best, totdat Kamerlid Keijzer (CDA) deze zomer de kat de bel aanbond. Minister Plasterk en ex-voorzitter Elias voerden toen samen een toneelstukje op. Computable schreef erover.
BIT met ballen of 'Yes Minister'
Dat uitgerekend de BRP het eerste onderwerp is van een toetsing door het BIT is haast bizar. Ga maar na. Het BIT valt onder de cio-Rijk, Hans Wanders, die weer valt onder BZK/Plasterk. En de BRP wordt dus gebouwd onder verantwoordelijkheid van diezelfde Plasterk. Elias c.s. wilden het BIT onder minister-president Rutte hangen, wat in Nederland ondenkbaar is. Rijks-cio Wanders zit dus totaal klem. Een uitzichtloos ict-project als de BRP de maat nemen betekent een politieke rel rond Plasterk die veel te verbergen heeft. Doen wat de baas wil betekent dat het BIT zich dodelijk blameert.
Tenzij Plasterk een daadkrachtiger opvolger krijgt, zal het BRP-project langer doorlopen dan het BIT, dat in 2020 alweer exit kan zijn. Daar zit het probleem niet. Het probleem zit bij het gezag- en gezichtsverlies dat een 'Yes Minister'-oordeel oplevert bij andere ministeries. Het wereldje van topambtenaren is klein. Met 'likken naar boven en trappen naar opzij maak je geen carrière bij de overheid. Een laf oordeel nu betekent daarom dat het BIT verwordt tot een schaamlap.
De keuze van Hans Wanders
In een brief gedateerd 18 september deelt BIT-baas en Rijks-cio Wanders het oordeel over de BRP mee aan de formele opdrachtgever, directeur-generaal Buitendijk. De mannen zijn collega’s en het strenge oordeel begint met de aanhef 'Beste Gert-Jan'. In de formele ambtenarenwereld is dat een duidelijke boodschap: wij zijn peers. Voor cio-Rijk Wanders, wiens werk bestaat uit het op een lijn krijgen van zelfstandig opererende departementen, is dat begrijpelijk. Maar voor BIT-baas Wanders, die op basis van gezond verstand en ict-expertise klare taal behoort te spreken over (dreigende) ict-mislukkingen, is dat de dood in de pot. Wanders’ 'Beste Gert-Jan' onderstreept zijn keuze.
Natuurlijk ligt de dreiging voor het lot van minister Plasterk over alles heen. Maar zou er echt een hard oordeel zijn geveld als het zou gaan om Martin van Rijn (PGB's), Jetta Klijnsma (méér PGB's), Lodewijk Asscher (werk.nl), Eric Wiebes (toeslagensysteem), Jeanine Hennis (Speer) en het -dArd en Klaas (alle ict van justitie en politie). Ik geloof er niets van. Het BIT is dead on arrival.
De brief van het BIT: Wanders weet het wel
Wie de vier kantjes van de brief met het BIT-oordeel analyseert zal zelfs zonder ict kennis concluderen dat Wanders de Kamer voorbereidt op nog veel meer uitloop. Het beeld van de BRP als Vliegende Hollander-project, waarover wij eerder schreven leeft ook bij het BIT, natuurlijk zonder dat dit hardop wordt gezegd.
De brief staat bomvol uitloopwaarschuwingen: De Kamer komt lopende het project met wijzigingen. Uitgewerkte planningen ontbreken maar 'beleidsmakers dienen zich ervan bewust te zijn dat de planning geen absoluut gegeven is en dat afwijkingen te verwachten zijn'. De software is van zichzelf complex en nog complexer gemaakt, waardoor bouw en intake voor beheer meer tijd gaan kosten. Of de toekomstige beheerorganisatie het BRP product überhaupt gaat accepteren is onzeker [oei!] want het is nog de vraag of de het systeem wel voldoende performt en in de lucht te houden is. Sowieso is het maar de vraag of de toekomstige beheerorganisatie het allemaal wel gaat trekken. Het aankoppelen van de lokale burgerzakenmodules aan de centrale BRP gaat veel tijd vergen. En ondertussen hangen de gemeenten vooralsnog ook nog achterover.
Wat ik hier schrijf staat gewoon in de brief, maar dan in weasel termen. Elk ervaren Kamerlid zal de boodschap begrijpen, zelfs als ze niet alles op waarde kunnen schatten. De Kamer krijgt dus te horen dat de BRP nooit gaat afkomen, maar het BIT helpt om de minister uit de wind te houden.
Wat ondertussen niet wordt gemeld door het BIT, is dat het project alweer begonnen is aan een nieuwe ronde uitloop. Naast de BIT-brief is er namelijk ook een rapportage vanuit het project zelf naar de Kamer gestuurd. Daarin staat dat de laatste maanden alles binnen planning en budget verloopt (blz. 1), maar wordt verderop een planningsoverzicht gepubliceerd (blz. 7) waarin belangrijke mijlpalen voor Q4 2015 (bijna klaar dus) doodleuk drie kwartalen naar achteren worden geschoven. Wanders’ brief vermeldt dit niet! Dat is erger dan laakbaar want het lijkt erop dat het project zich wederom bevindt in de situatie van begin 2013 toen men ook opeens mijlenver achter op de planning lag. Maar toen was het budget op terwijl suikeroom Plasterk het project nu heeft volgestopt met belastinggeld. De bewering dat het op termijn wel goed komt met de BRP kan dus veilig worden gedaan, ook omdat er nergens iets wordt gekwantificeerd.
CIO Wanders: burgemeester in oorlogstijd of collaborateur?
Ik heb geprobeerd om begrip te tonen voor de onmogelijke positie waarin cio-Rijk annex BIT-baas Wanders zich bevindt. Die onmogelijke positie heeft hij te danken aan Ton Elias met zijn onhaalbare voorstel om het BIT onder Rutte te hangen en daarna aan de Kamer,....
Lees meer: https://www.computable.nl/artikel/opinie/overheid/5652514/1509029/het-bit-is-dead-on-arrival.html