Tijdens een gesprek met mijn sparring partner, Hans Wortmann, vertelde deze mij dat hij onlangs een ICT leverancier had ontmoet die hem vertelde dat bij zijn opdrachtgevende organisatie van alle principes die wij verkondigen over goed opdrachtgeverschap, geen enkele werd nageleefd. Sterker nog, de betreffende organisatie maakte er een potje van. Op zich niks nieuws zul je denken. Het komt in veel organisaties voor. Dat is juist.
Maar het wrange aan dit verhaal is, dat ik de CEO van de betreffende organisatie ken. Met hem heb ik een paar keer intensief gesproken over de principes van Goed Opdrachtgeverschap en wat dat betekent voor een organisatie. Tijdens deze gesprekken is mij gebleken dat hij er van overtuigd was dat zijn organisatie het op dit punt prima deed.
Bovenstaand voorval is geen geval op zich. De laatste tijd ben ik meer van deze situaties tegengekomen. De vraag is alleen hoe dit kan. Het doet mij denken aan rampen in ontwikkelingsgebieden. De eerste reactie van de leiders van een dergelijk land is vaak "We redden ons zelf wel. We hebben geen hulp van buitenaf nodig". Dit om vooral te laten zien dat zij beter ontwikkeld zijn dan wij denken. Later blijkt dat hulp van buitenaf alsnog nodig is. In dit voorbeeld is vaak sprake van een bewuste misleiding. Vaak tegen beter weten in.
Maar hoe is dat in projectenland? Zijn de bestuurders werkelijk zo onnozel en weten ze inderdaad niet hoe slecht de werkelijkheid is als het gaat om een professionele invulling van de rol van opdrachtgever? Of geloven ze maar al te graag de verhalen van het projectmanagement dat alles op rolletjes loopt. Hun wordt verteld dat alles wordt afgedekt door procedures en methoden en technieken. Ze hoeven zich geen zorgen te maken, omdat er ervaren mensen aan het project werken. Dit alles geloven is past natuurlijk prima in het beeld dat ze hebben van hun eigen organisaties. Ze hoeven zich nu (althans voorlopig) niet druk te maken over het verloop van, soms kostbare, projecten.
Zelf ben ik er steeds meer van overtuigd dat veel bestuurders werkelijk geloven dat hun organisatie het realiseren van projecten prima geregeld heeft. Ze doen bijvoorbeeld veel aan opleidingen, hebben kostbare methoden en technieken en huren, indien nodig, dure vakmensen in. Op deze manier is aan alle randvoorwaarden voldaan om tot een goed resultaat te komen. Althans, dat denken zij. Zij hebben daar blindelings vertrouwen in en hoeven zich dus geen zorgen te maken. De schijnwerkelijkheid van bestuurders?
Deze schijnwerkelijkheid heeft echter één groot nadeel: levend in deze schijnwerkelijkheid sluiten bestuurders zich af voor mogelijke signalen die gegeven worden over een gebrek aan professionaliteit aan opdrachtgeverszijde. Dergelijke signalen zouden hun eigen werkelijkheid onderuit halen. Want wil er werkelijk een verbetering komen in projectenland, zullen we bij de bestuurders moeten beginnen.